Avrupa Komisyonu: 2021 OSS İstihbarat Raporu - Türkiye

AB Başkanlığı Avrupa Komisyonu’nca hazırlanan (European Commission) ‘Açık Kaynaklı Yazılım Ülke İstihbarat Raporu’nun Türkiye ayağında, Türkiye’nin 2000’li yıllardan bu yana açık kaynaklı yazılımların (OSS) geliştirilmesi ve uygulamaya sokulması adına yaptığı çalışmalar ve güncel durum açıklanmaktadır. Rapor son on yılın OSS ile ilgili ana politikalarını ve yasal eylemlerini kronolojik bir sırayla özetlemektedir.

Türkiye'de açık kaynaklı yazılımlara ilişkin ilk politika belgesi 2006-2010 yıllarını kapsayan Bilgi Toplumu Stratejisi ve Eylem Planı’dır. Bu belgenin ardından yeni politikalar geliştirilmiş ve  On Birinci Kalkınma Planı, 2023 yılına kadar izleyeceği politika ile ÖSS kullanımını teşvik etmeyi, Cumhurbaşkanlığı’nın 2020 Yıllık Programı Türkiye'de bir OSS ekosisteminin geliştirilmesini, Ulusal eDevlet Stratejisi ve Eylem Planı, yönetimin dijitalleşmesini, eDevlet hizmetlerinin geliştirilmesini ve uygulanmasını artırmayı amaçlamıştır.

2005 yılında Türk hükümeti, ülkenin kamu idareleri tarafından açık kaynaklı yazılım kullanımının yaygınlaştırılması için Linux tabanlı bir işletim sistemi olan Pardus'un geliştirilmesine  TÜBİTAK BİLGEM ile birlikte öncülük etmiştir. Sistem şu anda binlerce Türk okulunda ve Türk ordusu da dahil olmak üzere çeşitli kamu idarelerinde kullanılmaktadır. Pardus projesi, 2016 yılından itibaren işletim sistemini tamamlamayı amaçlayan ‘Ahtapot Siber Güvenlik Yazılımı’, ‘Engerek Kimlik Yönetim Sistemi’ ve ‘Liderahenk Yönetim Sistemi’ gibi Pardus uyumlu OSS'nin geliştirilmesiyle hız kazanmıştır. 

2020'den bu yana Türk hükümeti, ülkede açık kaynak yazılım kullanımını teşvik etmek için yaklaşık 100 kamu kuruluşu ve özel kuruluşu bir araya getiren bir Açık Kaynak Platformu oluşturarak Türkiye'de açık kaynak ekosisteminin gelişimini teşvik etme çabalarını yoğunlaştırmıştır. Bu çabalar neticesinde Sağlık Bakanlığı, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, İstanbul Su Kanalları İdaresi, Pendik belediyesi gibi kurum ve kuruluşlar açık kaynaklı yazımları kullanıma sokmuştur.

OSS'nin geliştirilmesi, Türkiye'de bilimsel araştırmaların yönetimi, finansmanı ve yürütülmesinden sorumlu devlet kurumu olan TÜBİTAK’ın desteğiyle Türk hükümeti tarafından yürütülmektedir. Bunun yanısıra Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Milli Teknoloji Genel Müdürlüğü, Stratejik Araştırmalar ve Verimlilik Genel Müdürlüğü gibi aktörlerin de çalışmalara katkıda bulunduğu açıklanmaktadır.