Miras Nasıl Paylaşılır? Türk Miras Hukukunda Yasal Mirasçılar ve Miras Paylaşımı

Türk miras hukukunda miras paylaşımında zümre sistemi esas alınmıştır. Birinci zümrede mirasçı varsa ikinci zümre ve üçüncü zümrede kimse mirasçı olamaz. Miras, birinci zümredeki mirasçılar arasında paylaşılır. Birinci zümrede mirasçı yoksa ikinci zümrede mirasçı olup olmadığına bakılır. İkinci zümrede mirasçı varsa miras, ikinci zümredeki mirasçılar arasında paylaşılır. İlk iki zümrede mirasçı yoksa miras, üçüncü zümrede paylaşılır. İlk üç zümrede mirasçı yoksa ve mirasçı olarak sağ kalan eş de bulunmuyorsa miras son yasal mirasçı olarak devlete kalır. 

Zümre içinde miras paylaşımı - Kök içinde halefiyet: Birinci zümre mirasçıları, miras bırakanın çocukları ve diğer alt soyudur. Çocuklar, mirası eşit olarak paylaşır. Miras bırakanın çocuklarının kendinden önce ölümü halinde kök içinde halefiyet ilkesi gereği çocukların yerine ölen çocuktan olan torunlar geçer.  Kök içinde halefiyetten yararlanan torunlar, yerine geçtikleri kişiye düşecek mirası eşit olarak paylaşır. Evlat edinilmiş torunlar miras bırakana mirasçı olmaz.

İkinci zümre, anne baba ve anne baba miras bırakandan önce ölmüşse anne babanın yerine geçen miras bırakanın kardeşleri, miras bırakanın kendinden önce ölen kardeşinin yerine geçen kardeş çocukları ve bunların alt soyudur.  Anne ve baba mirası eşit paylaşır. Miras bırakandan önce ölen anne veya babanın yerine kök içinde halefiyet ilkesi gereği çocuğu, bir diğer ifade ile miras bırakanın kardeşi geçer. Ölen anne veya babanın yerine geçen çocuklar bu anne veya babaya düşecek mirası eşit paylaşır. Miras bırakandan önce ölen kardeşin yerine kardeş çocukları geçer ve bu kişiler yerine geçtikleri kişiye düşecek mirası eşit paylaşır. Evlat edinilmiş kardeşler ve yeğenler miras bırakana mirasçı olmaz. Yarım kan kardeşler, bir diğer ifade ile anne veya baba bir kardeşler, vefat eden ortak anne veya babanın yerine diğer kardeşler gibi geçer.

Üçüncü zümrede büyük anne ve büyük babalar yer alır. Büyük anne ve büyük babalar her iki tarafta da mirası eşit paylaşır. Ölen büyük anne ve büyük babaların yerine kök içinde halefiyet ilkesi gereği çocukları, bir diğer ifade ile miras bırakanın hala, teyze, amca ve dayıları geçer.  Bu kişiler yerine geçtikleri kişiye kalacak mirası eşit paylaşır. Ölen dayı, teyze, amca veya halaların yerine ölen kişinin çocukları, yani miras bırakanın kuzenleri geçer. Kuzenler de de yerine geçtikleri kişiye kalacak mirası eşit paylaşır (Eşin üçüncü zümre ile mirasçı olması halinde mirasın büyük anne ve büyük babanın torunlarına geçişinde sınırlama vardır. Bkz. Eşin mirasçılığı) Evlat edinilmiş dayı, hala, teyze, amca ve kuzenler kök içinde halefiyet ilkesinden yararlanamaz.

Eşin mirasçılığı: Sağ kalan eş, zümrelerde yer alan mirasçılara eklenerek miras bırakanın mirasçısı olur. Birinci zümre ile mirasçı olan eş ¼, ikinci zümre ile mirasçı olan eş ½ miras payı alır. Eşin üçüncü zümre ile mirasçı olması özellik arz eder. Miras bırakanın büyük ana ve büyük babaları ve onların çocukları ile birlikte mirasçı olursa, mirasın dörtte üçü, bunlar da yoksa mirasın tamamı eşe kalır.