Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği'nde Değişiklik

Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 21 Şubat 2025 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Aile hekimliği birimine kişi kaydı ve aile hekimi seçimine ilişkin esaslar- Madde 8:

Yönetmeliğin eski halinde, ikamet ettiği ilden başka bir ile ikamet amacıyla yeni gelen kişilerin aile hekimini değiştirmek yönünde talepte bulunmaması halinde, 30 gün içerisinde kişiye ulaşılarak ve kendisine bilgi verilmek sureti ile yeni adresine yakın aile hekimlerinden nüfusu en düşük olanına kayıt edilmekteydi.

Yönetmeliğin güncel halinde ise ikamet ettiği ilden veya bölgeden başka bir ile veya bölgeye ikamet amacıyla yeni gelen kişiler bir ay içerisinde aile hekimini değiştirmediği takdirde ikamet adresine yakın olan uygun bir aile hekimine kayıt edilecektir.

Maddeye eklenen yeni fıkralar ile kişilerin değişiklik hakkı saklı kalmak kaydıyla, aile hekimi kayıt değişikliğinin adres yakınlığı göz önünde bulundurularak Bakanlık veya müdürlük tarafından yapılacağı düzenlenmiştir. Bu kayıt değişikliği, aile hekimliği birimine kayıtlı kişi sayısının entegre sağlık hizmeti sunulan yerler için 1650’nin, cezaevi birimlerinde 1000’in, diğer birimlerde ise 2700’ün altına inmeyecek şekilde, fıkrada sayılan şartlardan birinin gerçekleşmesi sonucu yapılabilecektir.

Bakanlık veya müdürlük tarafından aile hekimi kaydı değiştirilen kişiler, aile hekimlerini bir ay sonunda değiştirebilir. Bakanlıkça belirlenen haller dışında bölgenin aile hekimliği birimine kayıtlı ortalama nüfusu göz önünde bulundurularak entegre sağlık hizmeti sunulan aile hekimliği birimlerinde 2.100, cezaevi aile hekimliği birimlerinde 2.000 ve diğer aile hekimliği birimlerinde ise 3.500 kişinin üzerinde kişi kaydı yapılmaması esastır.

Çalışma Saatleri – Madde 10: 

Yönetmeliğin eski halinde, aile hekimlerine ve aile sağlığı elemanlarına ihtiyaç hâlinde haftalık çalışma süresi ve mesai saatleri dışında nöbet görevi verileceği ve entegre sağlık hizmeti sunulan merkezlerde artırımlı ücretten yararlananlar hariç olmak üzere, kanun çerçevesinde nöbet ücreti ödeneceği düzenlenmiştir. Değişiklik ile, nöbetin tutulduğu kurumlarca nöbet ücreti ödeneceği, ayrıca nöbet izni verilmeyeceği düzenlemesi getirilmiştir. Ayrıca entegre sağlık hizmeti sunulan merkezlerde artırımlı ücretten yararlananlar fıkra kapsamından çıkarılmıştır.  

Yönetmeliğin eski halinde, nöbet tutulmasına yönelik ihtiyacın tespitinin illerin sağlık personeli doluluk oranı, nüfus, coğrafi koşulları, sosyo-ekonomik ve kültürel özellikleri, nöbet tutulacak sağlık tesisinin il veya ilçe merkezine uzaklığı gibi kriterler göz önünde bulundurulmak suretiyle Kurum tarafından belirleneceği düzenlenmişken değişiklik ile bu değerlendirmenin Bakanlık tarafından yapılacağı düzenlenmiştir.

Maddenin devamına eklenen fıkralar ile acil sağlık hizmetleri düzenlenmiştir. Buna göre acil sağlık hizmetleri Entegre sağlık hizmetinin ayaktan sunulduğu merkezlerde mesai saatleri içerisinde bu merkezlerdeki aile hekimleri ve aile sağlığı çalışanları tarafından verilir. Mesai saatleri dışında ve resmî tatil günlerinde ise:

• Aile hekimleri ve toplum sağlığı merkezi hekimleri toplamı dikkate alınarak hekim sayısı, beşten az ise icap, beş ve daha fazla ise aktif nöbet olarak yürütülür ve nöbetler eşit şekilde planlanır. Ancak aile hekimine düşen nöbetin aylık asgari 96 saat ve 5 nöbetten az olması halinde, bu süreye tamamlanması ile ilgili aile hekiminin talebine göre işlem yapılır.

• Toplam hekim sayısı altı ve üzerinde ise toplum sağlığı merkezi başkanı nöbet tutmaz.

• Aile hekimlerine ve aile sağlığı çalışanlarına nöbet hizmetlerini de kapsamak üzere farklı katsayı ile kayıtlı kişi ödemesi yapıldığından ayrıca nöbet ücreti ödenmez ve nöbet izni verilmeyecektir.

Adli Tıp Kurumunun doğrudan hizmet vermediği yerlerde yerinde adli ölü muayenesi hizmetleri, mesai saatleri içinde ilçe sağlık müdürlüğü/toplum sağlığı merkezi hekimleri tarafından; mesai saatleri dışında ise ilçe sağlık müdürlüğü/toplum sağlığı merkezi hekimleri ve aile hekimlerinin dahil edildiği nöbet uygulaması ile yürütülür. Ancak entegre aile hekimliği birimlerinde aile hekimleri bu nöbete dahil edilmez.

Entegre aile hekimliği birimlerinde görev yapan aile hekimlerine ve aile sağlığı çalışanlarına tutulan nöbetler için nöbet ücreti ödenmeyecek veya nöbet izni verilmeyecektir. Bu çalışmaların karşılığı olarak farklı katsayı ile kayıtlı kişi sayısı ödemesi, Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliğinin 18 inci maddesine uygun olarak yapılacaktır.

Sözleşmeli Aile Hekimleri – Madde 15:

Yönetmeliğin (b) bendinin eski halinde, aile sağlığı merkezinde uzman aile hekimliği kontenjanı var ise, önce o ilde aile hekimliği yapan aile hekimliği uzmanlarının, daha sonra ildeki diğer aile hekimliği uzmanlarının yerleştirilmesi suretiyle yapılacağı düzenlenmiştir. Yönetmeliğin güncel hali ile bu düzenlemeye ek olarak (c) ve (d) bentlerindeki Aile hekimliği uzmanlarının kontenjan olması halinde her daim, kontenjan olmaması halinde ise hizmet puanına göre sıralamaya dahil edileceği düzenlenmiştir:

• (c) sözleşmeli aile hekimi olarak görev yapanlar, aynı yerleştirme işleminde kullanılmak üzere bir defalık tercih hakkını kullanmayan aile hekimleri,  takip eden ilk yerleştirmede kullanılmak üzere yargı kararının uygulanması bakımından başka birinin göreve başlatılması zarureti nedeniyle sözleşmesi feshedilen aile hekimleri, takip eden ilk yerleştirmede kullanılmak üzere mazeret nedeniyle naklen tayin olanlardan atama kararından önceki son bir yıl boyunca aile hekimliği yapmış olan tabip ve uzman tabiplerdir.

• (d) İl içindeki tabip ve uzman tabiplerdir.

Aile hekimliği uzmanlarının, grup çalışmasının sağlanması, uzmanlık hizmetlerinin yaygınlaştırılması ve kişilerin hizmet unsurlarından dengeli bir şekilde yararlanabilmeleri için her aile sağlığı merkezinden bir pozisyonu tercih ederek yerleşme hakları bulunmaktadır. Fıkraya yapılan ekleme ile kontenjanların, aile sağlığı merkezindeki pozisyonların %50’si olarak uygulanacağı düzenlenmiştir. Oran hesabında kesirler üstteki tam sayıya tamamlanacaktır.

Sözleşmeli Aile Sağlığı Çalışanları – Madde 16:

Sözleşmeli aile sağlığı elemanları başlıklı 16. Madde, başlığı ile birlikte değiştirilmiştir. Yönetmeliğin eski hali, aile hekiminin üç ay içinde sözleşme imzalayacak bir aile sağlığı çalışanı bulamaması ve talebi halinde, valiliğin devreye girerek ilgili personel ile sözleşme imzalayabileceği öngörülmüştür. Güncel yönetmelik ile bu süre bir aya düşürülmüş ve aile hekiminin bir sağlık personeli ile anlaşamaması halinde, sağlık personellerinin doğrudan kadronun bulunduğu il müdürlüğüne başvurarak aile hekiminin de görüşü alınmak suretiyle sözleşme yapabileceği düzenlenmiştir.Yönetmeliğin eski halindeki, aile sağlığı elemanının sözleşme imzaladığı aile hekimliği birimindeki aile hekiminin görevinden ayrılması veya yer değiştirmesi durumunda sözleşme döneminin bitimine kadar o pozisyonda görevine devam edebileceği ve bu durumlarda sözleşmesini feshetmek isterse bir yıl beklemeden yeni sözleşme imzalayabileceği düzenlemesi kaldırılmıştır.

Yönetmeliğin eski halinde 657 sayılı Kanun’un 4/A kapsamında çalışanlar için “A” hizmet grubu illerden alt hizmet bölgelerine geçiş yapma şartı öngörülmüşken, yapılan değişiklik ile bu şart kaldırılmış ve diğer kamu kurumlarında çalışanların, sadece kurum muvafakati ile sözleşme imzalayabileceği belirtilmiştir.

Aile hekimi/aile sağlığı çalışanı pozisyonlarının tespiti – Madde 20

Aile hekimi/aile sağlığı elemanı pozisyonlarının tespiti başlıklı eski maddenin başlığı yukarıdaki şekilde değiştirilmiş ve maddenin 2. ve 4. fıkraları yürürlükten kaldırılmıştır:

(2) Kuruma bağlı olup entegre sağlık hizmeti sunulan merkezlerin bulunduğu ilçe merkezlerindeki bütün aile hekimliği birimleri bu merkezlerin bünyesinde açılır.

(4) Aile sağlığı elemanları, bu Yönetmeliğin 16. maddesi çerçevesinde aile hekimlerince belirlenir ve zorunlu sebepler hariç, sözleşme imzalanmadan en az bir ay önce müdürlüğe bildirilir.

Aile Sağlığı Merkezi – Madde 22

Yönetmeliğe yeni eklenen fıkralar ile,

- Açılacak aile hekimliği birimleri, öncelikle hizmet mekanı uygun olan mevcut aile sağlığı merkezleri bünyesinde açılır ve yeni açılan aile sağlığı merkezleri dahil tüm ruhsatlandırma işlemleri Müdürlükçe tamamlanır. Aile sağlığı merkezleri müşterek muayenehanelerdir.

- Yıkım kararı, kentsel dönüşüm ve imar düzenlemesi gibi zorunlu nedenlere bağlı olarak aile sağlığı merkezinin boşaltılması gereken durumlarda aile sağlığı merkezi, öncelikle var ise müdürlükçe gösterilen kamuya ait bir mekana, yok ise müdürlükçe uygun süre verilmesi kaydıyla aile hekimlerince temin edilen uygun mekana taşınır.

(8) Aile sağlığı merkezi için yeni bina inşa edilmesi veya kamu binası oluşturulması durumunda müdürlükçe yapılan planlama çerçevesinde aile sağlığı merkezinin veya aile hekimliği birimlerinin yeni hizmet mekanına taşınması zorunludur.

(9) Aile sağlığı merkezlerinin iç ve dış standartları Bakanlıkça belirlenecek kurumsal kimlik kılavuzlarına uygun olmak zorundadır,

düzenlemeleri getirilmiştir.