Anayasa Mahkemesi 2024/78 E. Sayılı İptal Kararı

Anayasa Mahkemesi, 21.11.2024 tarihinde Resmî Gazetede yayınlanan 2024/78 esas sayılı 24.9.2024 tarihli kararıyla kamuya yararlı dernek ve vakıflar dışındaki özel hukuk tüzel kişilerinin adli yardımdan yararlanamamalarını hükmün mefhumu muhalifi ile engelleyen HMK 334 II’yi kişilerin mahkemeye erişim hakkını ölçüsüz engellediği için Anayasa’nın 13. ve 36. maddelerine aykırı bulmuştur. İptal kararının 21.11.2024’ten başlayarak dokuz ay sonra yürürlüğe girmesine karar verilmiştir.

Bu çerçevede yasa koyucunun tüzel kişilerin de adli yardımdan yararlanmalarını sağlayacak yasa değişikliğini yapması beklenmektedir. Hali hazırda avukat istihdam eden veya avukatla çalışma zorunluluğu olan özel hukuk tüzel kişilerinin bu imkândan yararlanamayacağı açıktır. Birçok şirketin daha az vergi vermek için gerçek gelirini beyan etmediği dikkate alındığında özel hukuk tüzel kişilerinin samimi adli yardım ihtiyacı tespit etmek güç olacaktır. Diğer yandan kamuya yararlı dernek ve vakıf statüsünü kazanamamış tüzel kişiler ve başlangıç aşamasındaki veya maddi sıkıntı içindeki küçük çaplı şirketler için bu karar son derece yerindedir.