Hizmet Alım Yöntemiyle Çalışan Hekimler, Diş Hekimleri ve Diyetisyenlerin Kişisel Veri Yükümlülükleri

Bir çok hastane, hekimler, diş hekimleri ve diyetisyenler başta olmak üzere, sağlık hizmeti sağlayan meslek mensupları ile hizmet alım yöntemi suretiyle çalışmayı tercih etmektedir. Bu çalışma yöntemi hekimlerin, diş hekimlerinin, psikoterapistlerin ve diyetisyenlerin kendi şirketlerini kurmaları, yahut vergi açılışı yapmak suretiyle faaliyete başlamaları sonucunu doğurmaktadır. Bu çalışma yöntemi, işleri sağlık verisini işlemek ve bu işleme neticesinde ortaya çıkan sonuçlara göre tedavi uygulamak olan meslek mensuplarını kişisel veriler kanunu kapsamında veri sorumlusu haline getirmektedir. Bu çalışmamızda veri sorumlusu olan hizmet sağlayıcıların statüsünü ve sorumluluklarını inceleyeceğiz.

Kişisel veri mevzuatımıza göre, bir gerçek kişiye ulaşmayı sağlayan her türlü veri, kişisel veri

olarak kabul edilir. Bunun yanısıra “Kişilerin ırkı, etnik kökeni, siyasi düşüncesi, felsefi inancı, dini, mezhebi veya diğer inançları, kılık ve kıyafeti, dernek, vakıf ya da sendika üyeliği, sağlığı, cinsel hayatı, ceza mahkûmiyeti ve güvenlik tedbirleriyle ilgili verileri ile biyometrik ve genetik verileri özel nitelikli kişisel veridir.” Kişisel verilerle temas eden kişiler ya veri sorumlusu yahut veri işleyen olurlar.

Veri sorumlusu kişisel verilerin toplanması dahil verilerin işleme amaçlarını ve araçlarını tespit eden, veri kayıt sisteminin kurulmasından sorumlu gerçek ve/veya tüzel kişilerdir. Bu kişilerin oluşturduğu politikalar kapsamında verileri işleyen kişiler de veri işleyendir. Sağlık meslek mensupları çalıştıkları hastahanelerde iş sözleşmesi ile çalıştıkları takdirde veri işleyen olacaktır. Çünkü veri işleme amaç ve vasıtaları hastahanenin kişisel veriler politikasına bağlı olarak oluşacak ve takip edilecektir. Ancak sağülık mesleklerindeki doktorlar, psikologlar, diyetisyenler, ve diş hekimlerinin hizmet alım yöntemiyle çalıştıkları hallerde veri işleme faliyetini hastane çatısı altında yerine getirseler de kendi adları ve hesaplarına çalıştıklarından, veri sorumlusu olarak kabul edilecektir.

Ne yapılmalı?

Veri sorumlusu olan sağlık meslek mensupları bir kişisel veri politikası oluşturmalıdır. Bu politikada verilerin hangi amaçlarla toplanacağı, hangi yöntemlerle alınacağı, hangi amaçlarla işleneceği ve nerede, nasıl saklanacağı açıkça yazmalıdır. Ayrıca veri sahibi olan kişilerin verilerine ilişkin taleplerine karşın, verilerin gerekmesi halinde silinmesi yahut yok edilmesi de politikaya bağlanmalıdır. Bununla birlikte kişilerin verilerine ulaşma ve verileri ile ilgili bilgi almaları da sağlanmalıdır. Bu verilerin yurtiçi ve yurtdışı aktarım prosedürü de politikada yer alması gereken unsurlardandır.

Kişisel veri politikası oluşturulduktan sonra işlenen verilerin envanteri çıkartılmalıdır. Bu envanter, kişisel verilerin sınıflandırılmasını, toplama yöntemini, aktarıldığı yerleri, aktarma yöntemini ve niheyetinde saklama şeklini ve saklandığı yeri göstermelidir. kişisel veri politikası ve envanterinden sonra bu süreçlerle ilgili veri sahiplerinin aydınlatılması için aydınlatma metinleri hazırlanmalı, açık ve anlaşılır bir şekilde veri sahiplerine verilerine ilişkin rejim anlatılmalıdır.

Kişisel verilerin ve özel nitelikte kişisel verilerin işlenmesi ve aktarılması ile ilgili olarak veri sahiplerinden alınacak açık rızalar kişisel veri mevzuatına uygun olarak alınmalı ve saklanmalıdır. Bu açık rızalar aksine işlem yapılmak zorundaysa, ancak kişisel veriler mevzuatının sınırlarında hareket edilmelidir.

Bu yükümlülüklerin yanısıra, işleri gereği özel nitelikte kişisel veri işlemek zorunda olan sağlık meslek mensupları, veri sorumluları sicili (verbis) kayıtlarını hukuka uygun bir şekilde yerine getirmelidir. Bu sicildeki verilerin doğruluğu kontrol edilmeli ve takibi yapılmalıdır.

Hizmet alım yöntemi ile çalışan doktorlar, psiko terapistler, diyetisyenler ve diş hekimleri ile diğer sağlık meslek mensupları kişisel veri hukuku bağlamında saydığımız yükümlülüklere sahipken, iş sözleşmesi ile hastahanede çalışan meslek mensupları bu yükümlülüklerden çalıştıkları hastahanenin politikaları çerçevesinde işlem yaparak kurtulmaktadır. Hizmet alım yöntemi ile çalışan doktorlar, diş hekimleri, psikoterapistler ve diyetisyenler açısından bu yükümlülüklerin yerine getirilmesi mühimdir.